TÜRKAN KAYA: Patent sayısı bir ülkenin gelişmişliğinin göstergesidir

1.           Merhaba Türkan Hanım, sohbetimize sizi tanıyarak başlayabilir miyiz?

1976 Devrek doğumluyum. Evliyim, 11 ve 13 yaşlarında iki erkek çocuk sahibiyim. İlk, orta ve lise eğitimimi Bartın'da tamamladım. Liseyi bitirdikten sonra çocukluğumdan itibaren büyük merak duyduğum fotoğrafçılıkla ilgilenmeye başladım. Profesyonel olarak stüdyo fotoğrafçılığı yaptım.  Hala fotoğrafa ve sanatın her dalına ilgi duyuyorum.

Üniversiteyi Ankara'da okudum. Atılım Üniversitesi İletişim Bölümü'nden sonra ayrıca Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü'nü de bitirdim.  Okulu bitirdikten sonra Ankara'da kalıp çalışmaya ve kendi ayaklarım üzerinde durmaya karar verdim. Hayatımda verdiğim en iyi kararlardan biriydi.

2006 yılında evlenip Bursa'ya yerleşene kadar Ankara'da İdari Yönetici olarak çalıştım. 2010 yılından beri de Erdem Kaya Patent ve Danışmanlık A.Ş. 'de Genel Koordinatör olarak IK, Kurumsal Gelişim, Kurumsal İletişim, Satın Alma, Bilgi İşlem ve IT bölümlerini yönetiyorum.

.

2.           Hem girişimcilik hem de yöneticilik serüveniniz var. Öncelikle bizleri okuyan kadın girişimcilere ya da girişimci olmak isteyenlere tavsiyeleriniz neler?

Girişimcilikte kadın-erkek ayrımı yapmadan söyleyeceğim ilk şey "Hata Yapmaktan Korkmasınlar" olur.  Dürüstlük, çok çalışmak ve vazgeçmemek de iş hayatının olmazsa olmazlarından.  İş hayatında benim de hatalarım ve keşkelerim oldu. Fakat her zaman bunlardan ders alarak ilerledim ve çok çalıştım.

Bu soruyu kime sorsanız benzer şeyleri duyarsınız, çünkü gerçek bu. Geçmişe takılıp kalırsanız ilerleyemezsiniz. İlerlemenin yolu da kendinizi sürekli geliştirmek ve çok çalışmaktan geçer. Bunun farklı bir yolu olduğunu düşünmüyorum, varsa da ben bilmiyorum.

3.           Fikri ve Sınai Haklar sektörü pandemiden nasıl etkilendi? Ne gibi sonuçları oldu?

Pandeminin Türkiye'deki Fikri ve Sınai haklar etkisinin olumlu olduğunu söyleyebilirim. Covid-19 salgınına rağmen Türkiye'de sınai mülkiyet başvurularında artış oldu. Türk Patent'ten aldığımız ilk 7 aylık dönemdeki başvuru raporlarına göre yerli patent başvurularının geçen seneye göre yüzde 14 arttığını görüyoruz. Faydalı model başvurularında geçen yıla göre yüzde 30, marka başvurularında yüzde 23,6 artış var. Bu artışlar pandemiye rağmen ülkemizin geleceğinin parlak olduğuna işaret ediyor.

Şöyle ki; Fikri ve Sınai Haklar kurumların ve hatta ülkelerin en değerli varlıklarından biri. Gelişmiş ülkelere baktığımızda patent sayılarının az gelişmiş ülkelere göre çok daha fazla olduğunu görebiliriz, patent sayısı gelişmişliğin de bir göstergesidir. Dünyadaki büyük şirketlerin Fikri Haklarının değeri maddi varlıklarının çok üstündedir. Üstelik bu kıymetli varlık algı yönetimi, itibar yönetimi, rakiplere gözdağı verme/yavaşlatma, hukuki saldırılara karşı savunma, taklitlerle tavizsiz mücadele etme gibi pazarda ciddi avantaj sağlayacak amaçlarla hukuki ve etik sınırlar dahilinde kullanılabilir.

Fikri mülkiyet başvuruları ekonomik gelişmenin ön göstergeleridir. Ülkemizdeki patent başvuru sayısının artması bu açıdan geleceğe umutla bakmamızı sağlıyor.

4.           Fark yaratmak artık iş hayatında başarının sırrı. Erdem Kaya Patent olarak sektörde nasıl fark yaratıyorsunuz? Sizi rakiplerinizden farklı kılan yanlarınız neler?

Erdem Kaya Patent olarak Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarına (Patent / F. Model, Marka, Tasarım, Telif) ilişkin hizmet veriyoruz. Müşterilerimizin beklentilerinin de ötesine geçerek stratejik işbirlikleri ile çalışmalarımızı geliştiriyor ve çok yönlü hizmet sunuyoruz.

Kurucumuz ve yöneticilerimiz Fikri Haklar alanında derin bir deneyime sahip ve ülkemizin tanınan uzmanları arasında yer alıyor. Ekibimizde kimyadan elektroniğe, makineden malzemeye, farklı alanlarda eğitimli ve tecrübeli patent vekilleri ve hukuk kökenli marka vekilleri bulunuyor. Güçlü ekibimiz ve sistem altyapımız sayesinde Avrupa standartlarına hizmet üretebilen az sayıdaki patent ofisinden biriyiz.

Binlerce dosyanın etkin şekilde takip ve raporlamasına imkan veren güçlü bir yazılım altyapısına sahibiz. Patentportal sistemimiz sayesinde müvekkillerimize tüm dosyalarına şeffaf erişim ve esnek raporlama imkanı sunuyoruz. Yüksek kalitede hizmeti olabildiğince makul bedeller kapsamında vermeye özen gösteriyoruz.

Aldığımız yurt içi/yurt dışı eğitimlerle kendimizi sürekli geliştiriyor ve edinimlerimizi hizmetlerimize yansıtıyoruz. Müvekkillerimizle yakın temas halinde olmayı ve bu sayede onları doğru ve proaktif bir şekilde yönlendirmeyi tercih ediyoruz.

Uluslararası değerlendirme kuruluşları (Legal500 , WTR gibi) bizi Türkiye'deki en iyi patent ofisleri arasında gösteriyor. Yöneticiliğini üstlendiğim Kurumsal Gelişim Departmanında yaptığımız kurumsallaşma ve dijitalleşme çalışmaları neticesinde de Türkiye'de EFQM Mükemmellik Modeli'ni ilk ve tek uygulayan patent ofislerinden biri olarak "Bursa Mükemmellik Başarı Ödülü"nü aldık ve 'Mükemmellikte Yetkinlik 5 Yıldız Belgesi' ne layık görüldük.

Yaptığımız işi çok seviyoruz. Ürettiğimiz hizmetin müvekkillerimize ve ülkemize fayda sağladığına yürekten inanıyoruz ve bunun için de Fikri ve Sınai Haklarının en iyi şekilde korunması için çalışıyoruz.  

5.           Kadınların sivil toplum kuruluşlarında yaptıkları çalışmalar ile ilgili neler düşünüyorsunuz? Siz hangi derneklere üyesiniz?

Kadın emeğinin geçtiği her platformu önemsiyor ve değer veriyorum.

7 yıldır BUİKAD (Bursa İş Kadınları ve Yöneticileri Deneği) üyesiyim. Son iki dönemdir de Yönetim Kurulunda görev alıyorum. Bu dönem BUİKAD'ın Kurumsal İletişim tarafını yürütüyorum ve aynı zamanda Network ve İş Birliği Komitesi Başkanlığını yapıyorum.

Bir iş kadını ve yönetici olarak kadınların iş ve sosyal hayatta yaşadığı zorlukları görmezden gelmek elbette olanaksız. Toplumun kadına yüklediği görevler çok fazla. Aile baskısı, evlilik, çocuk, yaşlı ve hasta bakımı gibi sorumluluklar kadının iş hayatından uzaklaşmasına neden oluyor ne yazık ki. Sadece Türkiye'nin değil tüm dünyanın sorunu bu.

Kadın-erkek eşitliğinden fazlaca bahsediliyor ama bu durumun yanlış anlaşıldığını düşünüyorum. Eşitlikten kasıt aslında iş hayatı ve sosyal hayatta haklara ve fırsatlara eşit erişim imkanına sahip olmak. Özellikle iş hayatında kadınların fazlaca karşılaştığı ücret eşitsizliği ve yönetim kadrosunda yer alamamasını çok küçük bir örnek olarak gösterebilirim. BUİKAD olarak bunların önüne geçmek ve sesimizi daha çok duyurmak için projeler yapıyoruz. Tüm bu projelerin içinde aktif olarak yer almak beni sosyal anlamda motive ediyor.

Ayrıca Bursa'da Sağlık ve eğitim hizmetlerinin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla faaliyet gösteren BUSADER (Bursa Sağlık ve Eğitim Gönüllüleri Derneği)' in de kurucu üyelerinden biriyim. İnsanların daha iyi sağlık hizmeti almaları ve yaşam kalitelerini artırmaları için birçok proje yapılıyor. Bu projelere elimden geldiğince destek veriyorum. Aynı zamanda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ile ilgili eğitim almış biri olarak şirketimin WEP's imzacısı olmasını da sağladım. 

6.           Online hayatımızın vazgeçilmezi oldu. Sizin firmanız online çalışmada nasıl bir yol izliyor?

Pandemi süreci ve yeni normal düzende online eğitim formatı ile patent eğitimlerimize ve  müvekkillerimizle online görüşmelerle temasta bulunmaya devam ettik. Biz şirket olarak sistem altyapısına, yazılıma, dijitalleşmeye sürekli yatırım yapıyoruz zaten. Bu konuda güncel gelişmeleri de yakından takip ediyoruz. Sektörümüz gereği geleceği önceden görebilme şansına sahibiz. Dijitalleşme, yazılım, yapay zeka hayatımızın oldukça içinde ve bundan kaçış yok. Bu durumu kendi lehimize çevirip hayatımızı kolaylaştırabiliriz. Pandemi döneminde sistem altyapısına, dijitalleşmeye yaptığımız yatırımlar sayesinde işimizde herhangi bir aksaklık yaşamadan evden çalışmaya devam edebildik ve sürece hızlı adapte olduk. Görüşmelerimize ve eğitimlerimize ara vermeden online platformlar üzerinden yapmaya devam ediyoruz.

7.           Artık herkes dijitalde iş yapmak gerektiğini konuşuyor. Özellikle pandemi süreci buna daha da dikkat çekti. Siz bu konuda neler düşünüyorsunuz? Farklı sektörlere girmek ya da bu sektörde dijitalleşmek konusundaki fikirleriniz neler?

Her kriz değişime ve dönüşüme açık olanlar için birçok fırsatı da bünyesinde barındırır. Ne kadar zorlu gözükürse gözüksün pandemi sürecini de böyle görüyorum. Gördük ki bir anda tüm fiziksel sistemler ve etkileşimler (üretim, tedarik zincirleri, fuarlar vb) durabiliyor ve odak bir anda fiziksel olmayan sistem ve etkileşimlere kayıyor. Zaten bu yöne doğru eğilim vardı ama küresel salgın bu süreci daha da hızlandırdı. Farklı sektöre girmekten ziyade kendi sektörümüzde sürdürülebilir olmayı ve dijital ekonomide yaşanan gelişmeleri de göz önünde bulundurarak, teknoloji ve inovasyonda yetkinliğimizi arttırmayı hedefliyoruz.

8. Bizi okuyan gençler de var, patent firmalarında görev alacak gençler kendilerini hangi konularda geliştirsinler?

Mühendislik ve/veya Hukuk eğitimi almış kişiler bu sektörde çalışabileceği için özellikle bu bölümde okuyan gençlere Fikri ve sınai haklar alanı ile ilgilenmelerini tavsiye ederim. Türkiye'de de son 15 yıldır ciddi bir ivme kazanmış ve önemi anlaşılmış sektör her geçen gün daha da önem kazanıyor ve uzman ihtiyacı ortaya çıkıyor. Kendini bu alanda geliştirmek isteyen genç arkadaşlarımız zamanla maddi ve manevi anlamda doyuma ulaşacaktır. Patent vekili unvanına sahip bir mühendis ya da marka vekili unvanına sahip bir avukat her zaman diğerlerinden birkaç adım önde olacaktır. 

Bu alanda çalışmak ve ilerlemek isteyen arkadaşlarımız yabancı dil konusunda kendilerini geliştirmeliler. İleri seviyede İngilizce'nin yanı sıra ikinci hatta üçüncü dil tercih sebebi olabiliyor. Türkçe ve yabancı dilde yazılı ve sözlü ifade yeteneği de çok önemli.

Bizim sektörün dışında da genel anlamda gençler sürekli araştırsınlar, sorgulasınlar ve yeni şeyler öğrenmek için de hevesli olsunlar. Karşılarına çıkacak ilk zorlukta pes etmeyerek yollarına devam etsinler ve sabırlı olsunlar. Yolları açık olsun.

9.           Okuyucularımıza son olarak ne söylemek istersiniz?

Olumsuz düşünmeyi ve umutsuz olmayı hayatlarından çıkarsınlar. Umutsuzluk mutsuzluk getirir.

Bu güzel röportajınız için sizlere,  keyifli sohbetimize ortak oldukları için de okuyuculara teşekkür ediyorum. Sağlıklı günler hepimize.