Nazmi Karyağdı ve Bülent Taş tarafından yapılan çalışmada, devreden KDV’nin ileriye doğru taşınmasında herhangi bir süre sınırlaması yokken, 7524 sayılı kanun ile buna bir sınırlama getirildiği hatırlatılarak 5 takvim yılından daha fazla süre ile KDV alacağının taşınması mümkün olmayacağına dikkat çekildi.
VERGİ İNCELEMESİNDEN SONRA MATRAHTAN İNDİRİLEBİLECEK
5 takvim yılından sonra indirilemeyen KDV, sonraki döneme devreden KDV katma değer vergisi hesabından çıkarılarak özel bir hesaba alınacak. Üç yıl içinde mükellef talep ederse bir yıl içinde vergi incelmesi yapılacak. İnceleme tamamlandığında gelir veya kurumlar vergisini tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek. Talep edilmeyen KDV ise gider olarak yazılamayacak. Başka bir ifade ile ödenen KDV’nin 5 yıl içinde indirilememesi halinde, yapılacak vergi incelemesinin ardından bu alacağın sadece yüzde 25’i kurtarılabilmiş olacak.
Analizde mahsup yoluyla indirilemeyen KDV, stopaj yoluyla ödenen kurumlar vergisine benzetilirken, “Her ikisi de bir vergi alacağıdır. Stopaj suretiyle ödenen vergi öncelikle beyan edilen vergiden mahsup edilmekte mahsup edilemeyen kısım ise iade edilmektedir. Dolayısıyla indirilemeyen KDV’nin de mahsup edilemeyen stopaj gibi iade edilmesi gerekir” ifadeleri kullanıldı.
“MÜLKİYET HAKKINDA AYKIRILIK TAŞIYOR”
Düzenlemenin Anayasada yer alan mülkiyet hakkına aykırılık taşıdığı belirtilirken, “İndirim KDV mükellefin devletten olan alacağı, Devletin de mükellefe borcudur. Devlet çıkarmış olduğu tahvil ve hazine bonoları aracılığı ile borçlandığında ben artık bu borcumu ödemiyorum diyebilir mi? Derse bu vatandaşın Anayasa ile güvence altına alınmış olan mülkiyet hakkını zedelemez mi? “ denildi. Düzenlemenin AB mevzuatına ve uluslararası uygulamalara da uymadığı vurgulanarak, “Uygulama 1 Ocak 2030 tarihinde başlayacak. Dolayısıyla bu tarihte ve sonrasında beş yıldır indirilemeyen KDV artık indirim konusu yapılamayacak ancak vergi incelemesine tabi tutulmak suretiyle kurumlar vergisi matrahından indirilebilecektir” ifadelerine yer verildi.
DEVREDEN KDV ALACAĞI NASIL OLUŞUYOR?
Katma Değer Vergisi mükellefleri mal ve hizmet satış bedelleri üzerinden hesapladıkları katma değer vergisini mal ve hizmet bedeli ile birlikte müşterisinden alıyor. Satın aldığı mal ve hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan KDV’yi ise satıcıya ödüyorlar. Mükellef, aldığı ve verdiği KDV tutarlarını her ayın sonunda biri birinden mahsup ediyor, tahsil ettiği KDV fazla ise bunu devlete ödüyor. Eğer ödediği KDV fazla ise bu tutar bir sonraki döneme mükellefin alacağı olarak devrediliyor.
SADECE İSO 500 ŞİRKETLERİNİN ALACAĞI 66,7 MİLYAR LİRA
İSO 500’de yer alan şirketlerin devreden KDV alacaklarının tutarı 66 milyar 711 milyon lira düzeyine ulaştı. Bu tutar 2021 yılında 23 milyar 624 milyon lira, 2022’de ise 48 milyar 893 milyon lira seviyesindeydi.